مقدمه 

قطعات THT (Through-Hole Technology) به عنوان یکی از اجزای اصلی در بسیاری از مدارهای الکترونیکی، نقش حیاتی ایفا می‌کنند. عمر مفید این قطعات به عوامل مختلفی بستگی دارد که در صورت عدم توجه به آنها، می‌تواند منجر به اختلال در عملکرد مدار و حتی خرابی کامل آن شود. در این مقاله، به بررسی جامع عواملی که بر عمر مفید قطعات THT تأثیر می‌گذارند، می‌پردازیم.

چه عواملی بر عمر مفید قطعات THT تأثیر می‌گذارند؟ 

• کیفیت مواد 

  • فلزات:

انتخاب نوع فلز و آلیاژ مناسب برای پایه و هادی‌های قطعه، مقاومت آن را در برابر خوردگی، اکسیداسیون و تنش‌های مکانیکی افزایش می‌دهد.

• • پوشش‌ها:

پوشش‌های محافظ مانند قلع، نقره یا طلا بر روی پایه و هادی‌ها، از قطعه در برابر عوامل محیطی و اکسیداسیون محافظت می‌کند.

• • مواد عایق:
    کیفیت مواد عایق به کار رفته در قطعه، بر مقاومت آن در برابر حرارت، رطوبت و ولتاژهای بالا تأثیرگذار است. 

• طراحی قطعه 

  • ابعاد و ضخامت:

ابعاد و ضخامت پایه و هادی‌ها، بر استحکام مکانیکی قطعه و مقاومت آن در برابر تنش‌های حرارتی تأثیر می‌گذارند.

• • تعداد پایه‌ها:

افزایش تعداد پایه‌ها، احتمال ایجاد ترک و شکستگی در قطعه را افزایش می‌دهد.

• • نوع لحیم:
    نوع لحیم به کار رفته در اتصال قطعه به برد، بر استحکام اتصال و مقاومت آن در برابر حرارت و لرزش تأثیر می‌گذارند.

• شرایط محیطی 

  • دما:

تغییرات دمایی شدید و مداوم، منجر به ایجاد تنش‌های حرارتی در قطعه و در نتیجه خستگی مواد و شکستگی آن می‌شود.

• • رطوبت:

رطوبت بالا، موجب خوردگی فلزات و ایجاد لایه‌های اکسیدی بر روی سطح قطعه می‌شود.

• • لرزش و ارتعاش:

لرزش و ارتعاش‌های مکانیکی، به ویژه در فرکانس‌های بالا، منجر به شل شدن اتصالات و در نهایت شکستگی قطعه می‌شود.

• • مواد شیمیایی:

تماس با مواد شیمیایی خورنده، می‌تواند به سطح قطعه آسیب رسانده و عمر مفید آن را کاهش دهد.

• فرآیند تولید 

  • کیفیت لحیم‌کاری:

عدم رعایت استانداردهای لحیم‌کاری، منجر به ایجاد حفره‌های هوا، سرد جوش و اتصالات ضعیف می‌شود.

• • تنش‌های مکانیکی:

اعمال نیروی بیش از حد در هنگام نصب قطعه، می‌تواند منجر به خم شدن پایه‌ها یا شکستگی قطعه شود.

• • آلودگی:

وجود آلودگی بر روی سطح قطعه یا برد، می‌تواند مانع از ایجاد یک اتصال لحیم قوی شود.

• نحوه استفاده 

  • ولتاژ و جریان عبوری:

اعمال ولتاژ و جریان بالاتر از حد مجاز، می‌تواند به قطعه آسیب رسانده و عمر مفید آن را کاهش دهد.

• • تکرار چرخه‌های کاری:

تکرار مداوم چرخه‌های کاری در دماهای بالا، می‌تواند به قطعه آسیب رسانده و عمر مفید آن را کاهش دهد.

راهکارهای افزایش عمر مفید قطعات THT 

• انتخاب قطعات با کیفیت بالا: از قطعاتی با مواد اولیه مرغوب و طراحی مناسب استفاده کنید.
• کنترل دقیق شرایط محیطی: دمای محیط کار را ثابت نگه دارید، رطوبت را کاهش دهید و از ارتعاشات مکانیکی جلوگیری کنید.
• رعایت استانداردهای تولید: فرآیند تولید را با دقت و رعایت استانداردهای لازم انجام دهید.
• استفاده صحیح از قطعات: از قطعات در محدوده مشخصات فنی آنها استفاده کنید و از اعمال تنش‌های مکانیکی بیش از حد خودداری کنید.

نتیجه‌گیری 

عمر مفید قطعات THT به عوامل مختلفی بستگی دارد که در صورت عدم توجه به آنها، می‌تواند منجر به اختلال در عملکرد مدار و افزایش هزینه‌های تعمیر و نگهداری شود. با رعایت نکات ذکر شده در این مقاله، می‌توان عمر مفید قطعات THT را به طور قابل توجهی افزایش داد و از عملکرد پایدار مدار اطمینان حاصل کرد.